Dördüncü delil: Nev-i beşerin hayat-ı dünyeviyyesinde en cem'iyyetli merkez ve en esâslı zenberek ve dünyevî saadet için bir Cennet, bir melce, bir tahassüngâh ise; aile hayatıdır ve herkesin hânesi, küçük bir dünyasıdır. Ve o hâne ve aile hayatının hayatı ve saadeti ise: samimî ve ciddî ve vefâdârâne hürmet ve hakikî ve şefkatli ve fedâkârâne merhamet ile olabilir. Ve bu hakikî hürmet ve samimî merhamet ise; ebedî bir arkadaşlık ve daimî bir refakat ve sermedî bir beraberlik ve hadsiz bir zamanda ve hudutsuz bir hayatta birbiriyle pederâne, ferzendâne, kardeşâne, arkadaşâne münasebetlerin bulunmak fikriyle, akidesiyle olabilir.
Mesela, der: «Bu haremim, ebedî bir âlemde, ebedî bir hayatta, daimî bir refika-i hayatımdır. Şimdilik ihtiyar ve çirkin olmuş ise de zararı yok. Çünkü: Ebedî bir güzelliği var, gelecek ve böyle daimî arkadaşlığın hatırı için herbir fedâkârlığı ve merhameti yaparım.» diyerek o ihtiyar karısına,güzelbir hûri gibi muhabbetle, şefkatle, merhametle mukabele edebilir. Yoksa, kısacık bir-iki saat sûrî bir refakatten sonra ebedî bir firak ve müfârakate uğrayan arkadaşlık; elbette gâyet sûrî ve muvakkat ve esâssız, hayvan gibi bir rikkat-i cinsiyye mânâsında ve bir mecâzî merhamet ve sun'î bir hürmet verebilir ve hayvânatta olduğu gibi; başka menfaatler ve sâir galib hisler, o hürmet ve merhameti mağlub edip o dünya cennetini, cehenneme çevirir...
İşte, îman-ı haşrînin yüzer neticesinden birisi; hayat-ı içtimaiyye-i insâniyyeye taallûk eder. Ve bu tek neticenin de yüzer cihetinden ve faydalarından mezkûr dört delile sâirleri kıyas edilse anlaşılır ki: Hakikat-ı Haşriyyenin tahakkuku ve vukuu; insâniyyetin ulvî hakikatı ve küllî haceti derecesinde kat'îdir. Belki, insanın mîdesindeki ihtiyacın vücudu; taamların vücuduna delâlet ve şehadetinden daha zâhirdir. Ve daha ziyade tahakkukunu bildirir ve eğer bu hakikat-ı haşriyyenin neticeleri insâniyetten çıksa; o çok ehemmiyetli ve yüksek ve hayatdar olan insâniyyet mahiyeti; murdar ve mikrop yuvası bir lâşe hükmüne sukut edeceğini isbat eder. Beşerin idare ve ahlâk ve içtimâiyatı ile çok alâkadar olan içtimaiyyun ve siyasiyyun ve ahlâkiyyunun kulakları çınlasın!
Gelsinler, bu boşluğu ne ile doldurabilirler ve bu derin yaraları ne ile tedâvi edebilirler?
